Türkiye'nin diplomasi başarısı! ''Bunu Batı'da yapacak ülke yok''

Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT), önceki gün ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonuna imza attı. Dünya basını, tarihi casusluk takasını ayakta alkışladı.

BIDEN KARŞILADI

Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich ile gazeteci Alsu Kurmasheva ve Amerikalı eski deniz piyadesi Paul Whelan, Ankara'daki takas operasyonu sonucu Amerikalı yetkililere teslim edildi. Serbest bırakılan 3 Amerikalı, ülkeleri ABD'ye döndü. Rus lider Putin gibi serbest bırakılan rehineler, ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in de olduğu çok sayıda yetkili tarafından havalimanında karşılandı.

TÜRKİYE'YE MİNNETTARIM

Takası 'diplomasi başarısı' olarak yorumlayan Biden, "Aralarında 5 Alman ve kendi ülkelerinde siyasi tutuklu olan 7 Rus vatandaşının da bulunduğu 16 kişinin Rusya'dan serbest bırakılmasını sağladık. Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Türkiye de dahil olmak üzere, bu sonuca ulaşmak için zorlu ve karmaşık müzakereler boyunca bizimle birlikte duran müttefiklerimize minnettarız" dedi.

ERDOĞAN'IN ZAFERİ

Takasa geniş yer ayıran ABD'deki Wall Street Journal gazetesi, "Mahkum Takası Batı'ya Türkiye'nin Aracı Olarak Değerini Hatırlatıyor" başlıklı haberiyle verdi. Gazete, "ABD ve Rusya arasındaki esir takasına ev sahipliği yapmak, ülkesini Ukrayna savaşıyla ilgili müzakerelerin merkezine yerleştiren Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için bir başka diplomatik zafer anlamına geliyor" ifadelerini kullandı.

MİT, TEŞEKKÜRÜ HAK EDİYOR

New York Times gazetesi, tarihi takasın Rusya'nın Ukrayna işgalinden bu yana Moskova ile Batı arasında önemli bir arabulucu haline gelen Türkiye'de yapıldığını yazdı ve çok ülkeli takasın Türk topraklarında gerçekleşmesinin Türkiye'nin dünya sahnesinde kilit bir aktör olduğunu göstermesine olanak sağladığını belirtti. Gazete, "MİT ve Türkiye teşekkürü hak ediyor" ifadelerini kullandı.

SIRA DIŞI BİR OPERASYON

İngiliz The Guardian gazetesi haberinde Rusya'da tutuklu bulunan yabancı ülke vatandaşlarının serbest bırakılmasını içeren 'büyük takasın' merkezinin Ankara olduğunu yazdı. CNN, Gershkovich ve Paul Whelan'ın serbest bırakılmasına vurgu yaptığı haberinde MİT'in yönettiği operasyonu 'tarihi tutuklu takası' olarak nitelendirdi. BBC'nin haberinde, operasyonun "modern tarihin en büyük ve en sıradışı tutuklu takaslarından biri olduğu ifade edildi. Fransız gazetesi Le Parisien'deki haberde, Rus ve Batılı 26 tutuklunun Ankara'da takas edildiği belirtilerek, takasın 'Soğuk Savaş'tan bu yana en önemli takaslardan biri' olduğunun altı çizildi.

Middle East Eye da Türkiye'nin takastaki arabuluculuk rolüne dikkat çekerek, "Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana Putin ile görüşmeye devam eden az sayıdaki NATO liderinden biri. Ortadoğu ülkeleri ise Rusya ve ABD arasındaki gerilimde taraf seçmekten kaçınarak kendilerini değerli arabulucular olarak lanse ettiler" ifadelerine yer verdi.

UZMANLAR DEĞERLENDİRDİ

MİT'in koordinasyonunda yapılan operasyonda Türkiye'nin kilit rolünü uzmanlar Akşam Gazetesi'ne değerlendirdi.

"DERİN BİR DEVLET AKLI"

Güvenlik ve Dış Politikalar Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın: Esir takası konusunda Türkiye istihbarı ve hukuki açıdan çok önemli bir rol üstlendi. Taraflar arasında minimum menfaat dengesinin bozulmaması son derece hassas ve derin bir devlet aklı ve uzlaşı kültürü gerektirir. MİT bu bağlamda büyük bir prestij kazanmıştır. Türkiye sadece Avrupa'nın değil aynı zamanda Afrika içerisinde de etkin bir nüfus alanının olduğunu göstermiştir. Batı içerisindeki güvenilir bir müttefik olduğunu aynı zamanda karmaşık bir sorunu çözebilme kabiliyetini de ortaya koymuştur. Esir takası süreci aynı zamanda Türkiye ile ABD arasında cereyan eden bazı krizler sonrasında buzların kırılmasına da yol açmıştır.

"TARAFSIZLIKTA KUSURSUZLUK"

Doç. Dr. Merve Seren Yeşiltaş: Bu takası yapacak Batı'da böyle bir ülke yok. Türkiye hem askeri diplomasi, hem güvenlik diplomasisi hem de istihbarat diplomasisini bir arada kusursuz yürütüyor. Rusya gibi bir ülkeyi ikna edebilmek çok önemli. Türkiye tarafsızlık ve güvenlik açısından kusursuz duruşuyla Rusya'yı ikna etmiştir. Putin Rusya'sını sona erdirmek isteyen bir ABD var. Ve siz kalkıp iki ülkenin istihbaratını ikna edebiliyorsunuz. Türkiye'nin takas merkezi olarak seçilmesinin sebebi hem operasyon yönetiminde çok güvenilir olması hem de kolay kolay güvenlik açığına mahal vermeyecek bir ülke olmasıdır.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger: Bu takas soğuk savaş döneminden sonra içinde bulunduğumuz uluslararası ortamda Türkiye'nin Doğu ile Batı arasında güvenli bir köprü rolünün artarak güçlendiğini gösteriyor. İkinci olarak Batı sisteminin bir parçası özellikle uluslararası hukuk görevini ifa etti. Operasyon aynı zamanda Rusya'nın da Türkiye'ye olan güvenini ortaya koydu. Bu operasyon aynı zamanda MİT'in uluslararası alanda da güçlendiğini gösterdi.